مفاهیم کلیدی و اصطلاحات تاب آوری

 مفاهیم کلیدی و اصطلاحات توسط عفت حیدری مترجم و نویسنده خانه تاب آوری نوشته شده است : تاب­‌‌آوری علی­‌‌رغم شهرت آن، به­‌‌طرز فریبنده­‌‌ای سازه­‌‌ی ساده­‌‌ای دارد و موضوع بسیاری از بحث­‌‌های نظری بوده است.

به گزارش قاصدک خبر؛ ­‌‌به هرحال، تاب­‌‌آوری علی­‌‌رغم شهرت آن، به­‌‌طرز فریبنده­‌‌ای سازه­‌‌ی ساده­‌‌ای دارد و موضوع بسیاری از بحث­‌‌های تعریفی بوده و استفاده از تاب­‌‌آوری به­‌‌عنوان یک سازه­‌‌ی توضیحی، مورد سؤال قرار گرفته است. تاب­‌‌آوری از واژه­‌‌ی لاتین «رزیلیر» به­‌‌معنای جهش و بازگشت به­‌‌عقب وپس­‌‌زدن گرفته شده است.

این واژه اولین­‌‌بار زمانی که توماس تردگولد از آن برای توصیف ویژگی چوب و توضیح آن­که چرا انواع چوب می­‌‌تواند بی­‌‌آن­که بشکند، حجم زیاد باری را تحمل کند، استفاده کرد(به تاریخچه­‌‌ی پژوهشی در سال ۱۸۱۸ معرفی شد.چهارسال بعد، مالت شیوه­‌‌ای را برای سنجش ضریب انعطاف و تاب­‌‌آوری و توانایی مواد برای تحمل شرایط سخت ارائه کرد.

این واژه بعداز سال­‌‌ها استفاده از مولد در مهندسی و فیزیک، توسط اکولوژیست­‌‌ها و دانشمندان حوزه­‌‌ی رشد، به­‌‌عنوان استعاره­‌‌ای برای ظرفیت سیستم پویا(برای مثال، جنگل بارانی، یک خانواده، یک جامعه) برای پاسخ­‌‌گویی به چالش­‌‌ها و تهدیدات و بقاء و تداوم شکوفایی مورداستفاده قرار گرفت.

مفاهیم کلیدی و اصطلاحات تاب آوری اگرچه مفاهیم تعریفی باز هم موضوع برخی گفت­‌‌وگوهاست اما این تعریف در میان سطوح سیستم و نظام­‌‌ها، وسیع و مقیاس­‌‌پذیر است.

به­‌‌هرحال، در محیط­‌‌های کاربردی نیاز به توصیفات بیش­‌‌تر برای تعریف معنای ظرفیت یا سازگاری موفقیت­‌‌آمیز و یا چالش­‌‌های مهم احساس می­‌‌شود.

پژوهش­‌‌ها درمورد تاب­‌‌آوری، نیازمند تعاریف مفهومی و عملی از این عوامل بوده و فرهنگ، نقش­‌‌های مهمی را در تعریف تاب­‌‌آوری ایفا می­‌‌کند.

تعاریف تاب­‌‌آوری، ماهیت تهدید نسبت به سازگاری و کیفیت سازگاری را به­‌‌دنبال درمعرضِ تهدید قرارگرفتن، مورد بررسی قرار می­‌‌دهد.

تهدیدات سازگاری عموماً با واژه­‌‌هایی مثل خطر، دشواری و وقایع پراسترس زندگی توصیف می­‌‌شوند. سازگاری مثبت به شیوه­‌‌های مختلفی، ازجمله نبود روان­‌‌درمانی، موفقیت برجسته در وظایف رشد، بهزیستی معقول و توانمندی نسبی، تعریف و سنجیده می­‌‌‌شود

مهم است که یادمان باشد خطر، یک واژه­‌‌ی احتمالی است و نشان­‌‌دهنده­‌‌ی احتمال بالای پیامدهای منفی برای اعضایء یک گروه خطر مشخص است؛ اما ماهیت اصلی تهدید را نسبت به یک فرد برای این نشان نمی­‌‌دهند تا تشخیص دهند که کدام افراد در گروه خطر، پیامدی منفی را نشان می­‌‌دهند. خطراغلب چندوجهی بوده و عوامل خطر به­‌‌طور مکرر در زندگی افراد رخ می­‌‌دهند؛.درنتیجه، محققان اغلب روی سنجش خطر مضاعف متمرکزشده­‌‌اند

مفاهیم کلیدی و اصطلاحات تاب آوری اگرچه مفاهیم تعریفی باز هم موضوع برخی گفت­‌‌وگوهاست اما این تعریف در میان سطوح سیستم و نظام­‌‌ها، وسیع و مقیاس­‌‌پذیر است.

طبقه­‌‌بندی­‌‌های خطر، مثل والدین طلاق­‌‌گرفته، شامل کودکانی است که در سطح وسیعی کشمکش­‌‌های قبل و بعداز طلاق بین پدر و مادرها را تجربه می­‌‌کنند؛ خشونت خانواده، مشکلات اقتصادی ومشکلات زندگی روی بهزیستی کودکان اثر می­‌‌گذارد.

درضمن، کودکان به­‌‌شکل متفاوتی، بسته به سن و جنس و دوره­‌‌ی رشد و بسیاری از تفاوت­‌‌های فردی در عملکرد بیولوژیک و روانی و اجتماعی خود، نسبت به همین وقایع واکنش نشان می­‌‌دهند علی رغم اینکه در مباحث کودکان مفاهیم کلیدی در اصل و اساس یکسان باشند اما کار با کودکان نیاز به آموزشهای تخصصی خاص خود دارد . لذا صرف تسلط بر مفاهیم بنیادی وکلیدی در حالات خاص کفایت نمیکند .

تحلیل دقیق تأثیرات طلاق اغلب نشان می­‌‌دهد که بررسی خطرهای انباشته وتفاوت­‌‌های فردی، دیدگاه­‌‌های روشن‌­تری نسبت به فراآیندهاییکه روی سازگاری بلندمدت کودکان با والدین طلاق­‌‌گرفته تأثیر می­‌‌گذارند،فراهم می­‌‌آورد

مفاهیم و پژوهش­‌‌های تاب­‌‌آوری به­‌‌صورت مستند نشان می­‌‌دهد معمولاً پیامدهای منفی وقتی­‌‌که عوامل خطر روی هم انباشته می­‌‌شوندو به­‌‌صورت مستمر ادامه می­‌‌یابند، بدتر شده و احتمال تاب­‌‌آوری کم­‌‌تر می­‌‌شود. درنتیجه، پژوهش­‌‌های معاصر، تاب­‌‌آوری خطر را از دیدگاه متنی و مضاعف و انباشته بررسی کرده و اذعان می‌­دارد که ضریب­‌‌های واکنش متناسب با مقدار نشان می­‌‌دهند که خطرهای متعدد در زندگی افراد جمع می­‌‌شوند. برای مثال، خطر بزرگ­‌‌تر در زندگی افرادی رخ می­‌‌دهد که در حینی که فقر و جنگ و بدرفتاری را از سر می­‌‌گذرانند، دشواری­‌‌های تازه و حادی را تجربه می­‌‌کنند،؛ در مقایسه با کسانی که  مشکلی حاد و دشوار،؛ اما تنها راتجربه می­‌‌کنند

پژوهش­‌‌های گذشته روی ضریب­‌‌های خطر، نمونه­‌‌های مستندی را از دشواری­‌‌هایی سازگاری که افراد تجربه می­‌‌کنند و در معرض استرس­‌‌ها و خطرهایت بسیاری قرار می­‌‌گیرند،؛ نشان می­‌‌دهد

مفاهیم کلیدی بر این نکته تاکید دارندکه تاب­‌‌آوری هرگونه تهدید نسبت به سازگاری و کیفیت سازگاری را پس از تهدید مورد بررسی قرار می­‌‌دهد. درنهایت نشان داده شده است که معمول آن است که وقتی ضریب­‌‌های خطر افزایش می­‌‌یابند، میزان دارایی­‌‌ها و منابع کاهش می­‌‌یابند.این امر نشان­‌‌دهنده­‌‌ی این حقیقت است که عوامل خطر و منابع، اغلب رابطه­‌‌ی معکوسی باهم داشته و در برخی از موارد در انتهای متضادِ همان پیوستار قرار می­‌‌گیرند(برای مثال، قوانین، فقر و والدین بدسرپرست).

می­‌‌توان سازگاری مثبت را در سطح فردی، خانوادگی، اجتماعی و یا سیستم­‌‌های دیگر تعریف کرد این در ادبیات تحقیق پذیریفته شده و جزیی از مفاهیم کلیدی مورد توافق است .

در پژوهش­‌‌های تاب­‌‌آوری فردی انسانی،اغلب معیار ارزیابی سازگاری مثبت براساس انتظارات به­‌‌هنجار برای رفتار یا رشد در محدوده­‌‌ی سنی، اجتماعی و تاریخی قرار دارد.

منبع:باشگاه تاب آوری میگنا