تاب‌آوری و مهاجرت نوشته مارشا اکبر (پژوهشگر دانشگاه یورک)

تاب‌آوری و مهاجرت نوشته مارشا اکبر (پژوهشگر دانشگاه یورک)  است و توسط محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری ایران و زهرا نیازاده ترجمه و توسط انتشارات مهدخت منتشر شده است

به گزارش قاصدک خبر؛ در بخشی از خلاصه اجرایی کتاب آمده است اصطلاح تاب‌آوری به‌طورکلی به ظرفیت بقای اشخاص، اجتماعات و سیستم‌ها در مواجهه با شوک‌ها و استرس و حتی توانایی‌شان برای متحول شدن در زمان ایجاب کردن شرایط اشاره دارد(هال و لامون، ۲۰۱۳).

هرچند مهاجرت تقریباً همواره با چالش‌ها و اختلال‌هایی همراه است، کاربرد این مفهوم در ارتباط با استقرار و یکپارچه‌سازی مهاجران نسبتاً نوین است(فالیکوف، ۲۰۰۵). به‌منظور تدوین رویه‌ها و خط‌مشی‌های اثربخش لازم است که شناخت عمیق‌تری از چگونگی تأثیر عوامل محافظ و ریسک‌های متعدد و نهادهای اجتماعی بر تاب‌آوری مهاجران به دست بیاید. مرور متون تخصصی بحث‌های کنونی و یافته‌های پژوهشی مرتبط با تاب‌آوری مهاجران را در راستای تحقق سه هدف زیر مستند می‌کند:

مقایسه و ارزیابی رویکردهای نظری گوناگون دربارۀ تاب‌آوری؛
شناسایی معیارهای تاب‌آوری و
ارزشیابی آثار تخصصی کوچکی که بر تاب‌آوری مرتبط با یکپارچه‌ساز مهاجران متمرکزند.
حاضر بر سه موضوع پژوهشی دربارۀ مهاجرت و تاب‌آوری تأکید دارد:

پیچیدگیِ پویایی نهادی و اجتماعی که ویژگی ذاتی نهفته در مفاهیم نظری تاب‌آوری است؛
عدم توافق دربارۀ انتخاب بهترین شاخص‌ها و مقیاس‌ها برای سنجش تاب‌آوری وانگشت‌شمار بودن مطالعاتی که از تاب‌آوری برای بررسی چالش‌های استقرار و مهاجرت استفاده می‌کنند.

تاب‌آوری اجتماعی مفهومی پیچیده، مبهم و چندوجهی است که ترسیم دورنماهایی مفید را برای درک کنش‌های انسانی در مواجهه با چالش‌ها ممکن می‌سازد. یکی از نقاط قوت مفهوم تاب‌آوری اجتماعی تأکید داشتن آن بر حک‌شدگی بازیگران اجتماعی در زمینه‌های نهادی و اجتماعی خاص است. این مفهوم از قابلیتی واقعی برای پرداختن به مناسبات قدرت و نابرابری نهادی برخوردار است.

پژوهشگران به‌منظور تقویت رویکردی انتقادی نسبت به تاب‌آوری اجتماعی و کاربردپذیری آن در مطالعات مهاجرت، باید به تحلیل مقطعی بپردازند و تجربیات ذهنی افراد، گروه‌ها و نهادهای مختلف را در پژوهش‌هایشان بگنجانند.

اتخاذ نوعی روش‌شناسی آمیخته پژوهشگران را قادر می‌سازد تا به گونه‌های مختلف تاب‌آوری و راه‌های منتهی به تاب‌آوری توجه کنند

هر یک از این راه‌ها نتیجۀ گونه‌های متفاوتی از مشکلات و ناملایمات و ظرفیت‌های تحول‌آفرین متنوع است. ضروری است در پژوهش‌های آتی توضیح داده شود که گفتمان‌های هژمونیک چگونه می‌تواند بر تفسیرهای صورت‌گرفته دربارۀ تاب‌آوری مهاجرت اثر بگذارد و تفسیرهای خاصی را دیکته کند.