آموزش بهداشت چیست ؟
آخرین ویرایش: ۱۴۰۲/۰۲/۱۲ دسته بندی: قاصدک خبر
آموزش بهداشت یعنی تشویق و ترغیب مردم برای قبول و نگاهداری رفتار و اعمالی که برای ادامه زندگی سالم ضروری است، و هم چنین به کاربردن عقل و منطق برای استفاده صحیح از خدمات بهداشتی که در دسترس آنان است.
نقش آموزش بهداشت در آگاه کردن مردم برای پیشگیری از بیماری ها و استفاده صحیح از خدمات بهداشتی :
آموزش بهداشت درآگاه کردن مردم از بیماری ها و خطرات آنها نقش اصلی و عمده را دارد.
هر چقدر خدمات بهداشتی مختلف از طرف دولت در اختیار مردم قرار گیرد، در صورتی که مردم نسبت به استفاده از آنها آگاهی و اعتقاد نداشته باشند، بی ثمر خواهد بود.
هیچ برنامه بهداشتی ، بدون آموزش موفق نخواهد بود و عدم اطلاع و اعتقاد مردم در مورد برنامه های بهداشتی موجب اتلاف وقت ، بودجه و نیروی انسانی خواهد بود.
اهداف آموزش بهداشت :
اهداف آموزش بهداشت عبارت است از :
۱ – تغییر رفتار در مردم و جایگزین کردن عادات بهداشتی به جای عادات غیربهداشتی
۲ – قرار دادن سلامت به عنوان یک ارزش اجتماعی
۳ – تشویق مردم در استفاده صحیح از خدمات بهداشتی
مراحل آموزش بهداشت :
گام اول در این امر مهم اطلاع دادن به مردم است درباره آنچه که باید در زمینه یک زندگی سالم بدانند تا از یک تندرستی کامل جسمی، روانی و اجتماعی بهره مند شوند. پس از اطلاع و آگاهی نسبت به آن ، باید نسبت به آن مسأله دید و یا نگرش مناسب پیدا کرد و یا نسبت به انجام آن کار متقاعد شد. در مرحله آخر انجام یک عمل بهداشت می گویند.
نقش گروه های کمکی در آموزش بهداشت :
این امر به طور رسمی و غیررسمی از طریق وزارت بهداشت و توسط افرادی که مربی بهداشت نامیده می شوند، انجام می گیرد.
اما فعالیت ما به این افراد محدود نمی شود، بلکه تمام افرادی که به نحوی با مردم سر و کار دارند، می توانند نقش مهمی، در این امور داشته باشند. یکی از این گروه ها، روحانیون هستند که به دلیل تماس مستقیم و نزدیک با مردم قادر به انجام چنین کاری هستند . این افراد می توانند در مجالس سخنرانی و یا سایر برنامه هایی که در ارتباط با مردم هستند، مطالب و نکات بهداشتی لازم را با آنان در میان بگذارند.
روش های آموزشی ؛
۱ – آموزش جمعی : این آموزش ها غالباً با استفاده از وسایل ارتباط جمعی مانند رادیو، تلویزیون ، روزنامه، مجله، کتاب و امثال اینها به مردم داده می شود. از معایب و محدودیت این روش می توان، یک طرفه بودن آن، معین نبودن گروه آموزش گیرنده، عدم آشنایی کافی آموزش دهندگان با اختصاصات فردی، خانوادگی آموزش گیرندگان ، ملزم نبودن گروه مورد نظر برای استفاده از آموزش ها، نبودن روابط انسانی مؤثر در آموزش بین آموزش دهندگان و آموزش گیرندگان را نام برد. از ویژگی های آموزش جمعی می توان امکان انتشار آموزش ها را در زمان معین بین عده زیادی از افراد نام برد که غالباً به طریق دیگری به آنان دسترسی نیست.
۲ – آموزش گروهی : در این نوع آموزش ها، به افرادی از یک طبقه معین اجتماعی ، در مورد مسائل بهداشتی ، آموزش داده می شود. از ویژگی های این روش این است که به دلیل رو در رو بودن آموزش دهندگان گیرندگان امکان بحث و شکافتن جنبه های گوناگون یک مسأله بهداشتی وجود دارد. افراد آموزش گیرنده، عقاید خود را مطرح می کنند و تبادل اطلاعات، موجب تکمیل معلومات آنها می شود.
این روش نیز دارای نواقص و محدودیت هایی است زیرا به سبب اختلاف هایی که در روش آموزش گیرندگان وجود دارد، ممکن است آموزش برای افراد از گروه مفید نباشد و یا حداقل فایده مورد انتظار را نداشته باشد و یا عده ای از افراد شرکت کننده در آموزش بنا به ملاحظاتی عقاید خود را صریح بیان نکنند و یا آنهایی که کمرو هستند، به طور جدی در بحث شرکت نکنند.
۳ – آموزش های فردی : آموزش های فردی چهره به چهره بهترین نوع آموزش ها هستند که دو طرف می توانند مفاهیم را درست درک کنند، مشکلات بهداشتی خود را مطرح و بررسی کنند و بالاخره به نتایجی برسند که در روش زندگی خود تغییراتی دهند. این روش با تمام فاید بخش بودنش، به دلیل امکانات محدودی که از نظر زمان و نیروی انسانی ورزیده برای آموزش بهداشت وجود دارد، اکثراً با دامنه محدودی اجرا می شود.
به طور کلی آموزش بهداشت، در خانه ، مدرسه و اجتماع انجام می گیرد:
۱ – آموزش بهداشت در خانه : خانه اولین محلی است که کودک در آن پرورش می یابد و به همین جهت خانواده نقش مهمی در رشد شخصیت و آموزش و ایجاد عادت کودک دارد. طبق نظر روان شناسان قسمت مهمی از شخصیت کودک در سنین قبل از مدرسه تکوین پیدا می کند.
مسؤولیت آموزش بهداشت در این مرحله با پدر و مادر است.
۲ – آموزش بهداشت در مدرسه : این امر مهم در مدرسه شامل چهار فعالیت زیر است:
الف) ایجاد محیط سالم در مدرسه
ب) ارائه خدمات بهداشتی موجود در مدرسه
ج) آموزش بهداشت به دانش آموزان
د) جلب همکاری والدین از طرف انجمن های اولیا و مربیان
در مرحله دوم، مسؤولیت بزرگ به عهده معلمان و مسؤولان و کلیه کارکنان اعم از مدیر، معاون و حتی خدمتگزاران مدرسه است که همه با هم، با کمک اعضای خانواده، به آموزش کودک می پردازند. بدیهی است که در این میان نقش عمده را معلمان برعهده دارند.
۳ – آموزش بهداشت در اجتماع : در این مرحله که آخرین و کاملترین مراحل برای فرد است، جنبه های مختلف بهداشت آموزش داده می شود. این آموزش ها از راه های زیر انجام می گیرد.
– تشکیل کلاس برای مادران و زنان باردار
– آموزش کارکنان بهداشتی
– تهیه نشریات مناسب بهداشتی و توزیع آنها در بین مردم و نصب در اماکن عمومی
– تهیه و پخش و انتشار مطالب بهداشتی از رادیو، تلویزیون و مطبوعات
آموزش در هر مرحله باید متناسب و هماهنگ و همگام با یکدیگر باشد تا به نتیجه مورد نظر برسد و در واقع آموزش بهداشت باید از خانه شروع شود، در مدرسه ادامه یابد و در اجتماع تکمیل شود.
نویسنده: قاصد
رسانه تاب آوری ، سلامت روان ، سلامت اجتماعی ، بهداشت و ارتقا سلامت
- ۲۳شهریور
- ۱۳شهریور
- ۳شهریور